O studiach dla Ukraińców w Olsztynie rozmawiamy z prof. dr hab. inż. Dorotą Fopp-Bayat, kierownikiem Katedry Ichtiologii i Akwakultury na Wydziale Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
– Pani Profesor, wojna na Ukrainie wstrząsnęła nami wszystkimi, więc nie zaskoczyła mnie informacja, którą przekazał mi emerytowany profesor Waszej katedry Janusz Guziur (wiceprezes Klubu Rybaków przy Stowarzyszeniu Absolwentów UWM), że szykujecie ofertę studiów rybackich dla młodych Ukraińców. Co zawiera ta oferta?
– Nie odbiega ona zasadniczo od standardu proponowanego polskim studentom.Od innych kierunków wyróżnia nas to, że jesteśmy unikatowym w Polsce i jednym z nielicznych w Europie wydziałem kształcącym na kierunku Ichtiologia i Akwakultura. Są to stacjonarne siedmiosemestralne studia pierwszego stopnia w języku polskim. Absolwenci uzyskują stopień zawodowy inżyniera…
– Dodajmy, że tradycja studiów tego typu ma już w Olsztynie pomad 70 lat, bo jedyny wtedy w Polsce Wydział Rybacki, jeden z czterech w Europie, którego tradycje kontynuuje Katedra Ichtiologii i Akwakultury UWM, powstał w 1951 roku. Nasz uniwersytet ma dzięki temu doskonałą kadrę dydaktyczno-naukową w zakresie szeroko pojętej ichtiologii i gospodarki rybackiej. Olsztyńskie dyplomy z zakresu ichtiologii uzyskało dotychczas ponad trzy tysiące absolwentów, którzy tworzą trzon kadry gospodarki rybackiej w Polsce oraz w wielu krajach Europy, ale o ile się orientuję, Ukraińców wśród nich nie było…
– Ukraińcy kształcili się na kierunkach rybackich głównie w uczelniach Federacji Rosyjskiej i własnego kraju (kiedyś ZSRR) . Teraz zapewne będą mieli z tym problemy, dlatego zdecydowaliśmy się na zachęcenie ich do zdobycia odpowiedniej wiedzy z zakresu ichtiologii, by mogli odbudować gospodarkę rybacką swego kraju po wojennych zniszczeniach. Na domiar złego, zaminowanie przez Rosjan Morza Czarnego i traktowanie Morza Azowskiego jako rosyjskie wewnętrzne wody terytorialne, znacznie ograniczy Ukrainie połowy ryb słonowodnych, więc wzrośnie ranga gospodarki na wodach śródlądowych z zastosowaniem najnowszych technologii. Wg danych FAO za 2017 rok Ukraina pod względem wielkości połowów ryb śródlądowych zajmowała drugie miejsce w Europie: 20116 ton, za Niemcami (21349 ton), a przed Polską (18376 ton).* W strukturze wód dominują tam akweny sztuczne, głównie stawy i zbiorniki zaporowe na rzekach (ogółem ponad 25 tys. obiektów). Jezior naturalnych, raczej małych, mają ośmiokrotnie mniej (i mniej niż w Polsce).
– Wymieńmy więc niektóre korzyści, jakie osiągnie absolwent ichtiologicznych studiów inżynierskich?
– Studia te doskonale przygotowują do pracy w nowoczesnych przedsiębiorstwach związanych z produkcją oraz zarządzaniem naturalnymi populacjami ryb lub w jednostkach administracji rządowej i samorządowej związanych z gospodarką rybacko-wędkarską i ochroną środowiska, organizacjach i służbach zajmujących się gospodarką wodną oraz ochroną bioróżnorodności, podmiotach związanych z obrotem organizmami wodnymi oraz surowcami i produktami pochodzenia rybnego. Absolwent może być ichtiologiem w gospodarstwach rybackich, specjalistycznych farmach, ośrodkach zarybieniowych i wylęgarniach ryb, wędkarskich łowiskach specjalnych. Może zarządzać gospodarką rybacko-wędkarską na wodach otwartych, w parkach narodowych i rezerwatach przyrody oraz pracować jako specjalista w zakresie sporządzania raportów oddziaływania na środowisko dotyczących zasobów ichtiofaunistycznych.
Absolwent zyskuje więc szeroką wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych i nauk o środowisku wodnym oraz o organizmach roślinnych i zwierzęcych, występujących w ekosystemach wodnych i wodno-lądowych. Zna zasady chowu i hodowli ryb oraz sterowania procesami ich reprodukcji. Posiada też wiedzę z zakresu prawnych i ekonomicznych aspektów gospodarki rybackiej oraz zasad ochrony środowiska i zasobów naturalnych.
I ważne dla praktyki: uczymy studentów jak opracować operat rybacki i operat wodnoprawny.
– Polska ma w rybactwie spore osiągnięcia, jesteśmy europejska potęgą w hodowli i chowie karpia, a ostatnio w chowie i hodowli ryb łososiowatych i jesiotrowatych, odnosimy sukcesy w chowie ryb introdukowanych z Azji (amur, tołpyga), a nawet bardziej egzotycznych gatunków, jak tilapia czy sum afrykański. Czy studia na kierunku Ichtiologia i Akwakultura umożliwiają poszerzenie wiedzy o nowych technologiach także za granicą?
– Tak. Jest możliwość odbycia części studiów w ramach programu Erasmus w wielu państwach – m.in. w Niemczech, Norwegii, Turcji, Portugalii, Czechach i na Węgrzech. Nasz absolwent potrafi więc posługiwać się językiem obcym w zakresie ichtiologii i akwakultury (na poziomie biegłości B2) i jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia, czyli magisterskich. Dodam, że nasza kadra posługuje się językiem angielskim, a wielu zna też rosyjski, więc kontakt wykładowca-student w trakcie studiów będzie z młodymi Ukraińcami dość łatwy.
– Myślę, że wielu z nich skusi się na te studia, zwłaszcza że samo miejsce tych oryginalnych studiów, piękne miasteczko akademickie nad Jeziorem Kortowskim jest też unikatowe i wyjątkowo atrakcyjne dla młodzieży. Jakie dokumenty musi przedstawić kandydat na studia inżynierskie?
– Szczególnych dokumentów nie wymagamy, choć przydałyby się jakieś świadectwa o ukończonych szkołach lub kontynuowanej nauce. Oczywiście kandydat musi mieć nadany PESEL i inne uprawnienia przyznane im przez polską ustawę z 12 marca o pomocy uchodźcom z Ukrainy.
Możemy już przyjmować studentów, którzy chcą kontynuować studia na obecnym pierwszym roku, a od lipca ruszy rekrutacja na kolejny rok akademicki. W najbliższym czasie ma być uruchomiony ukraiński internetowy system rekrutacyjny połączony z polskim systemem. Na razie będziemy zbierać zgłoszenia na nasze adresy e-mailowe. A przyjętym studentom możemy zaoferować miejsce w domu studenckim naszego pięknego miasteczka akademickiego w Kortowie oraz pomoc stypendialną.
– Proszę o podanie numerów kontaktowych.
– Najlepiej będzie, jak zainteresowani będą kontaktować się z sekretariatem Katedry Ichtiologii i Akwakultury, z panią Joanną Szymanowicz: e-mail: [email protected], tel: 89/523 3290 lub 89/523 3754,w godzinach 8.00 – 15.00. Adres pocztowy: Katedra Ichtiologii i Akwakultury; Wydział Bioinżynierii Zwierząt; Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; ul. Oczapowskiego 5 p. 345, 10-719 Olsztyn.
– Dziękuję serdecznie w imieniu przyszłych studentów.
Jerzy Pantak
(prezes Klubu Rybaków Stowarzyszenia Absolwentów UWM)