Dłużec to wieś w gminie Piecki położona nad jeziorem o tej samej nazwie, w odległości około 7 km od Piecek i 12 km od Mrągowa. Wieś liczy 264 stałych mieszkańców. Jest jedną z 24 wsi sołeckich i zajmuje siódme miejsce w gminie pod względem liczby mieszkańców.
Jezioro
Jezioro Dłużec, z niemieckiego Langendorfer See leży na terenie zespołu przyrodniczo – krajobrazowego „Jeziora Sorkwickie” na Pojezierzu Mrągowskim w odległości około 10 km od Mrągowa.
Zbiornik posiada średnio rozwiniętą linię brzegową, dno piaszczyste, miejscami także kamieniste. Brzegi porasta roślinność wodna w większości trzcina, a także rogatek, moczarka i grążel żółty.
Jezioro zasila rzeka Krutynia, która na odcinku od jeziora Kujno nosi regionalną nazwę Grabówka. Zbiornik wykorzystuje gospodarczo Gospodarstwo Rybackie Mrągowo. W 1958 roku w powiecie mrągowskim powstały dwa Państwowe Gospodarstwa Rybackie: Mrągowo i Mikołajki. Utworzono wówczas w Dłużcu brygadę rybacką liczącą 5 rybaków. Brygada obsługiwała 10 jezior o łącznej powierzchni 999 ha.
Obecnie jezioro Dłużec obsługuje brygada rybacka z Sorkwit. Powierzchnia zbiornika wynosi 126,90 ha, głębokość maksymalna – 19,8 m, długość – 3000,0 m, szerokość – 700 m. W jeziorze złowić można: leszcza, okonia, płoć, sandacza, szczupaka i węgorza. Jezioro jest częścią szlaku rzeki Krutyni.
Nad brzegami zbiornika leżą wsie: Dłużec, Rutkowo, i Borowe.
Historia
Na Pojezierzu Mazurskim żyło prapruskie plemię Galindów. Lud ten pod nazwą Galindai występuje w przekazach Ptolemeusza, historyka starożytnego z II wieku naszej ery. Z tego okresu pochodzą cmentarzyska ciałopalne z niezwykle bogatym wyposażeniem. Jedno z takich cmentarzysk odkryto we wsi Dłużec. Dowodzi to o tym, że już wówczas na tamtych terenach żyli ludzie.
Oficjalnie historia wioski zaczęła się tworzyć w 1555 roku, w momencie nadania przez księcia Albrechta Hohenzollerna sołectwa z dwoma łanami Pawłowi Skolcowi w celu założenia wsi czynszowej na 54 łanach nad Jeziorem Dłużec. Pomimo tego, że akt nadania jest datowany na 1555 rok, wiadomo, iż wieś istniała już w 1554 roku. Mieszkańcom wioski przysługiwało prawo połowu ryb w jeziorze, na własne potrzeby.
W 1785 roku było we wsi 30 dymów (gospodarstw domowych), w 1815 roku – 29 dymów i 188 mieszkańców, w 1838 – 76 dymów i 374 mieszkańców. W roku wybuchu II wojny światowej mieszkało tam 566 osób. Dłużec należał w tym czasie do parafii w Nawiadach.
Szkoła
W gminie Piecki funkcjonują cztery placówki oświatowe a wśród nich Szkoła Podstawowa w Dłużcu. Szkoła jest obecnie placówką filialną i nosi nazwę „Szkoła Podstawowa im. Karola Wojtyły w Pieckach Filia w Dłużcu”. Nazwa skrótowa to „Szkoła Filialna w Dłużcu”.
Data powstania placówki nie jest dokładnie znana, wiadomo jedynie, że powstała przed 1740 rokiem.
W roku 1818 uczyło się w niej 36 dzieci a nauczycielem był Jan Cherubin. W 1935 roku do dwuklasowej szkoły uczęszczało 89 dzieci. Placówka obejmuje swoim zasięgiem wsie: Bieńki. Dłużec, Gajne, Gant, Głogno i Rutkowo.
Obecnie w placówce realizowany jest program „Posiłek w szkole i w domu”, w ramach którego uczniowie otrzymują jednodaniowe, lecz – jak mówią – smaczne pożywienie dostarczane przez firmę kateringową.
Koszty posiłków, które nie są wygórowane pokrywają rodzice. W przypadku dzieci z rodzin uboższych czyni to Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pieckach.
Dzień dzisiejszy
Sołtysem sołectwa Dłużec jest obecnie Elżbieta Kurowska. W sołectwie jest piętnaście gospodarstw rolnych i pięć agroturystycznych. Część mieszkańców utrzymuje się z pracy poza miejscem zamieszkania, przeważnie w Mrągowie lub w Pieckach. Inni utrzymują się z rent i emerytur.
Do wszystkich gospodarstw we wsi i na kolonii dociera woda z ujęcia w Rutkowie. Wszystkie gospodarstwa położone na terenie wioski są podłączone do kolektora ściekowego transportującego je do oczyszczalni w Pieckach. Gospodarstwa położone na kolonii posiadają szamba.
Dłużec posiada świetlicę urządzoną w pomieszczeniach po byłej zlewni mleka, która jest wyremontowana i dobrze wyposażona przez gminę. Obiekt prezentuje się okazale, wzbudzając podziw mieszkańców sąsiednich wiosek, zwłaszcza wsi Borowe, którzy świetlicy nie posiadają a chcieli by ją mieć.
Mieszkańcy Dłużca należą do parafii pw. bł. Teresy Ledóchowskiej w Grabowie.
Dzięki ks. Janowi Magdziarzowi proboszczowi parafii pw. Matki Bożej Różańcowej w Pieckach, który wybudował w Dłużcu kaplicę pw. Świętej Rodziny, nabożeństwa odbywają się na miejscu.
W bezpośrednim sąsiedztwie kaplicy, pomiędzy nią a szkołą rozlokowała się plaża wiejska, na terenie której powstały na koszt gminy obiekty małej architektury i siłownia plenerowa.
Galeria
Andrzej Badurek