sobota, 23 listopada, 2024

B jak Bobrówko

Bobrówko jest jedną z 55 miejscowości w gminie Piecki i jedną z 25 wsi sołeckich w tej gminie. Jest położone w odległości około 6 km od Ukty, 17 km od Piecek i 27 km od Mrągowa. Do sołectwa oprócz wsi Bobrówko należy osada Nowy Most.

Bobrówko leży nad niewielkim, mierzącym nieco ponad 13 hektarów jeziorem Skok. Maksymalna głębokość jeziora wynosi 6,60 m. Dno zbiornika jest muliste. W jeziorze złowić można okonia, szczupaka, leszcza, lina i… podobno także węgorza. Wpływa do niego rzeczka Skok, która wypływa z jeziora Majcz Wielki. Z jeziora wypływa natomiast rzeczka Garcianka, zasilająca rzekę Krutynię.

Ośrodków wczasowych i wypożyczalni sprzętu dla turystów w Bobrówku nie ma. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 609. W pobliżu, na terenie nadleśnictwa Strzałowo, znajduje się Rezerwat Pierwos, utworzony w celu zachowania naturalnych biocenoz leśnych, wodnych i torfowiskowych oraz stanowisk roślin chronionych. Sołtysem sołectwa Bobrówko jest Wojciech Tomasik.

jezioro Skok

Wieś Bobrówko z niemieckiego Bubrowko, od 1938 do 1945 roku Biebern, powstała w 1705 r. na tak zwanych nowiznach w Lasach Krutyńskich w ramach osadnictwa szkatułowego na prawie chełmińskim. Osadnictwo szkatułowe to takie, które było realizowane z funduszy, pochodzących bezpośrednio ze szkatuły książęcej, a uzyskiwane z tego tytułu dochody trafiały także bezpośrednio do niej. Nazwa wsi Bobrówko pochodzi od kolonii bobrów, która tam istniała w przeszłości.

Mieszkańcy Bobrówka mieli zagwarantowane prawo do rybołówstwa na własne potrzeby w przyległym jeziorze Skok. Nie posiadali natomiast prawa polowania na zwierzynę. Poza pracą na roli zajmowali się zbieraniem owoców lasu oraz wyrębem drzew w otaczających wioskę lasach. W 1785 r. było we wsi 5 dymów – jeden dym to jedno gospodarstwo. W 1815 r. było 9 dymów i 45 mieszkańców. W 1838 r. liczba gospodarstw zmniejszyła się do 6, a liczba mieszkańców wzrosła ponad dwukrotnie do 93 osób.

W 1871 roku włączono do Bobrówka osadę Skok wraz z młynem. Osada ta powstała w 1681 roku na takich samych zasadach co Bobrówko, w ramach osadnictwa szkatułowego, na jednej włóce z małym młynem wodnym. W 1785 r. w osadzie Skok były trzy dymy. W 1838 roku liczba dymów pozostała taka sama a mieszkało tam 27 osób. W owym czasie przy młynie był także tartak.

Po I Wojnie Światowej w Bobrówku powstała szkoła jednoklasowa. W 1935 roku uczyło się w niej 59 dzieci, również z okolicznych osad. W 1939 roku wieś liczyła 192 mieszkańców.

W maju 1948 roku w powiecie mrągowskim wybuchła epidemia malarii, która dotknęła wiele osób, lecz najbardziej mieszkańców Bobrówka. W związku z tym ówczesne władze państwowe przekazały bezpłatnie mieszkańcom wioski żywność dla ludności zweryfikowanej – czyli dla tych, którzy byli zarejestrowani jako Polacy lub Mazurzy – po: 5 kg mąki, 1 kg cukru, 3 puszki mleka skondensowanego, i 1 kg konserw na osobę. Dla ludności niezweryfikowanej – czyli zarejestrowanych jako Niemcy – po: 2 kg mąki na rodzinę i 1 kg cukru. Dane, które przytoczyłem, pochodzą z protokołu Nr 20/48 z posiedzenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Mrągowie.

Bobrówko liczy obecnie 74 stałych mieszkańców. W ciągu minionych 80 lat liczba ludności we wsi zmniejszyła się znacznie, bo aż o 118 osób.

Nowy Most (z niem. Neubrück)

Osada powstała w 1686 r. nad rzeką Krutynią jako wieś szkatułowa, na trzech włókach. W 1871 r. Nowy Most, który obejmował pięć włók gruntów, połączono z gminą wiejską Bobrówko. W wykazie z 1 stycznia 1973 roku Nowy Most figuruje jako osobna miejscowość – osada należąca do sołectwa Bobrówko. Obecnie zamieszkuje ją 24 stałych mieszkańców.

W 1785 roku był już w osadzie dworek wraz z zabudowaniami gospodarczymi oraz pięć dymów. Sam dworek uległ zniszczeniu podczas działań II wojny światowej, lecz zabudowania gospodarcze pozostały. Jedno z nich posłużyło za mieszkanie Władysławowi Bąbie, który mieszkał tam z matką i z siostrą. Władysława Bąbę, ówczesnego sołtysa Bobrówka i jego małżonkę Danutę, poznałem w 2003 roku.

Przedstawił mi wówczas niewielki fragmencik historii swojego życia związany z Bobrówkiem, który zamieściłem później w jednej z gazet, wychodzących wówczas w Mrągowie:

Mieszkaliśmy tam – w zabudowaniach folwarcznych – do 13 września 1963 roku. Miałem wtedy 14 lat… szło mi na 15. Była sobota… o północy wybuchł pożar, pamiętam… jak wiatr rozrzucał po okolicy płonące części dachu. Przyjechali strażacy z Ukty… nie ugasili. Spłonęło wszystko, wyszliśmy bez niczego. Pomagali nam sąsiedzi, jak kto mógł… leśniczy przywiózł talerze, łyżki i widelce. Ludzie ze wsi Iznota zebrali 150 zł i dali matce. Było trudno, bardzo trudno.

W 2003 roku podczas – wspomnianej już – mojej bytności w Nowym Moście Państwo Danuta i Władysław Bąba prowadzili gospodarstwo agroturystyczne. Pan Władysław od kilku lat nie żyje. Gospodarstwo przejęła i prowadzi z powodzeniem córka Agnieszka.

Obecnie sołtysem w sołectwie Bobrówko jest Wojciech Tomasik, od którego dowiedziałem się m.in., że do wszystkich gospodarstw w sołectwie jest doprowadzona woda, i że Nowy Most posiada kanalizację oraz biologiczną oczyszczalnię ścieków, która została przebudowana na gruncie przekazanym nieodpłatnie na ten cel przez ówczesnego sołtysa Władysława Bąbę.

Szkoły w Bobrówku nie ma. Dzieci dojeżdżają do Szkoły Podstawowej w Ukcie. Sklepu też w sołectwie nie ma, po artykuły pierwszej potrzeby jeździ się do Ukty, bo tam jest najbliżej. Po większe sprawunki do Piecek lub do Mrągowa.

W Nowym Moście nad rzeką Krutynią ulokowała się stanica wodna – Ośrodek Turystyczno-Wypoczynkowy PTTK „Perła Krutyni”. Od maja do połowy września obiekt funkcjonuje na pełnych obrotach. Po tym terminie kuchnia ośrodka już nie pracuje. Dla grzybiarzy i wędkarzy, którzy wpadają tam na kilka dni, udostępnia się kuchnię przystosowaną do samodzielnego przygotowywania posiłków. Ośrodek posiada domki letniskowe, pole namiotowe, miejsca dla przyczep kempingowych. Oferuje całodzienne wyżywienie. Organizuje spływy kajakowe, zwłaszcza na przyległym odcinku rzeki nazywanym „Polską Małą Amazonką”. Posiada także wypożyczalnię sprzętu wodnego i bar gastronomiczny. Stanica wodna PTTK w Nowym Moście istnieje, przyjmuje gości, zapewnia im wczasy i rozrywkę, bo ma z tego zysk, to normalne. Normalne jest i to, że z obecności ośrodka korzysta miejscowa ludność. Ośrodek daje części mieszkańcom zatrudnienie. Poza tym mają możliwość swobodnego korzystania z urządzeń znajdujących się na terenie obiektu.

stanica wodna PTTK w Nowym Moście

Kołowin

Obecnie leśniczówka, dawniej osada, której istnienie potwierdza dokument z 1568 roku, wymieniający hamernie żelaza w Kollogienen. W tomie IV „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” z 1883 roku czytamy m.in.: Kołowin, niem. Kolloginnen al. Collogienen, posiadłość z młynem nad bezimienną strugą pow. ządzborski, na polsko-pruskich Mazurach. Dawniej istniała tu dość intratna hamernia żelaza, która jednak r. 1651 zniesioną została dla braku rudy”.

W 1938 r., w ramach akcji germanizacyjnej, ówczesne władze niemieckie zmieniły urzędową nazwę osady z Kollogienen na Kalwgienen. Kołowin liczy obecnie 4 mieszkańców, zaś całe sołectwo Bobrówko 102 stałych mieszkańców.

Andrzej Badurek

Powiązane artykuły

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Media Społecznościowe

5,231FaniLubię
1,524ObserwującyObserwuj
121SubskrybującySubskrybuj

Najnowsze artykuły

Najnowsze komentarze