Festiwal Kultury Kresowej w Mrągowie od blisko 30 lat przyciąga nie tylko środowisko polonijne z sąsiednich państw, miłośników Kresów, lecz również dziennikarzy z kilku państw, którzy co roku relacjonują medialnie całą imprezę. Od kilku lat przy okazji festiwalu odbywały się także kilkudniowe spotkania dla przedstawicieli mediów. W tym roku Warmińsko-Mazurski Oddział Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich dzięki dofinansowaniu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie postanowił wskrzesić tę ideę.
Mój Festiwal Kultury Kresowej
Mrągowo jest znane ze swoich festiwali. To nie jest zwykły slogan – turyści wciąż przyjeżdżają do miasta m.in. ze względu na wieloletnią festiwalową tradycję m.in. Mazurskiej Nocy Kabaretowej, Pikniku Country czy od kilku lat Festiwalu Weselnych Przebojów. Sam od blisko dziesięciu lat mam przyjemność oglądać mrągowskie festiwale „od środka” i później tworzyć relacje i inne materiały medialne. Nie ukrywam, że Festiwal Kultury Kresowej był zawsze najbliżej memu sercu. Stojący nieco na uboczu innych imprez, ale organizowany od zawsze z wielką pasją i zaangażowaniem. W festiwalu uczestniczę niemal od samego początku, przez wiele lat jako widz wspólnie ze swoją rodziną do późnych godzin nocnych oglądałem występy artystyczne przygotowane przez ludzi z Kresów. Czasami wręcz przysypiając na ławkach jeszcze starego amfiteatru, czekając na ostateczne rozstrzygnięcia. Bywało, że gale przeciągały się do późnych godzin nocnych. Nigdy nie był to jednak czas stracony, czego efektem są między innymi nabyte znajomości, pielęgnowane przez późniejsze lata.
Los w pewnym momencie mojego życia zadecydował, że zostałem opiekunem dziennikarzy przyjeżdzających na festiwal. Do moich zadań należało przygotowanie spotkań, wydarzeń i warsztatów dziennikarskich, a efektem końcowym, wspólnie z dziennikarzami Litwy, Białorusi i Ukrainy, było przygotowanie gazety festiwalowej, tzw. „Kreskówki”. Mam z tamtego okresu wiele wspomnień i anegdot, ale w pewnym momencie formuła została wyczerpana i z powodu braków funduszy temat upadł. Idea jednak wciąż żyła i wspólnie z Towarzystwem Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej (Oddział w Mrągowie), Stowarzyszeniem Dziennikarzy Polskich oraz przy aprobacie Mrągowskiego Centrum Kultury postanowiłem reaktywować projekt.
„Nowe dziennikarskie szaty”
Ideą projektu była od początku jak największa współpraca i integracja z dziennikarzami z Kresów. Niestety w wyniku wojny w Ukrainie wielu dziennikarzy i artystów nie mogło dotrzeć do Mrągowa. Ich głos wciąż jednak do nas dociera, czego dowodem jest najnowszy numer „Bez Wierszówki” niemal w całości poświęcony tematyce kresowej.
W warsztatach dziennikarskich wzięło udział ponad 100 osób, a oprócz tego odbyły się spotkania towarzyszące, w której wzięło udział blisko 20 dziennikarzy z całej Polski. Wśród zaproszonych gości byli m.in. Jolanta Hajdasz, wiceprezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Aleksandra Tabaczyńska, skarbnik stowarzyszenia.
Dzięki zaangażowaniu Koła SDP w Mrągowie oraz Karola Światłowskiego (Biuro Promocji Urzędu Gminy w Reszlu) na początku wszyscy dziennikarze udali się do św. Lipki, gdzie podziwiali sakralną architekturę oraz uczestniczyli w koncercie organowym. Następnym przystankiem był niezwykle malowniczy, położony na Warmii Reszel. Tu na zaproszenie Macieja Marshalla poznaliśmy historię reszelskiego zamku oraz oglądaliśmy okolicznościową wystawę artystyczną. Na naszej trasie nie mogło także zabraknąć słynnego ciasta bezowego polecanego przez samego Pascala Brodnickiego.
Warsztaty dziennikarskie
Najważniejszym elementem projektu były późniejsze warsztaty dziennikarskie, odbywające się w zawsze gościnnych murach Mrągowskiego Centrum Aktywności Lokalnej. Pierwszą prelegentką była Hanna Szymborska, prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Odział w Mrągowie, która przybliżyła wszystkim najważniejsze idee Festiwalu Kultury Kresowej. W tym momencie oddaję na chwilę jej głos:
„To w mrągowskim TMWiZW w 1994r. zrodził się pomysł stworzenia międzynarodowego Festiwalu Kultury Kresowej. Pierwszy Festiwal odbył się już w 1995 roku. Mrągowski Oddział Stowarzyszenia, od samego początku jest współorganizatorem, szeroko zakrojonej swoim działaniem, międzynarodowej imprezy. W latach 1995 – 2003 fundusze potrzebne na finansowanie Festiwali pozyskiwane były przez Zarząd Główny TMWiZW z siedzibą w Toruniu. Od 2003 r. tj. od chwili, kiedy oddz. mrągowski stowarzyszenia uzyskał osobowość prawną, pozyskuje środki – granty i dotacje na organizację tego ważnego przedsięwzięcia. Jako, że nasze Stowarzyszenie nie posiada tzw. „mocy przerobowych”, czyli ludzi zatrudnionych na etatach (wszyscy pracują społecznie!) Mrągowskie Centrum Kultury jako współorganizator zapewnia obsługę organizacyjną i techniczną. Taka formuła została wypracowana na początku, tj. przy organizacji pierwszych festiwali i z powodzeniem funkcjonuje do chwili obecnej.
Kresach uczą nas patriotyzmu, bo być Polakiem, trwać na co dzień w polskości, nie zawsze jest łatwo. Idea tworzonego przez nas Festiwalu jest niezwykle ważna – należy nadzwyczaj starannie przechowywać kresowy depozyt i przekazać go umiejętnie kolejnym pokoleniom Polaków. Bo tradycja i kultura na Kresach jest żywą skarbnicą naszej polskiej tożsamości. To działa w obie strony – utożsamiamy się z kulturą i tradycją, która jest na Kresach wciąż żywa, przechowywana i kultywowana na co dzień.”
Później swój wykład wygłosiła Jolanta Hajdasz, która opowiedziała jak skutecznie pomagać dziennikarzom lokalnym, jakie są współczesne zagrożenia wolności słowa i czym na co dzień zajmuje się Centrum Monitoringu Wolności Prasy, działający przy Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich. Na końcu swoje warsztaty zaprezentowałem również ja. Tym razem skupiłem się na najważniejszych współczesnych problemach i wyzwaniach mediów. A jako, że to temat rzeka i można by się rozwodzić godzinami, stwierdzę tylko, że niech żałują nieobecni.
Festiwal Kresowych Serc
Festiwal nie może istnieć bez koncertu galowego, więc tuż po warsztatach wszyscy goście i uczestnicy warsztatów udali się do mrągowskiego amfiteatru. Podczas koncertu wystąpiły zespoły z Ukrainy, Białorusi, Litwy i Polski. Wśród tych zespołów były: Srebrna Kwinta (Ukraina), Aksamitki (Ukraina) reprezentujące Federację Organizacji Polskich na Ukrainie, Liber Cante (Białoruś), Rodzinny Zespół Żychów (Białoruś), Zespół Pieśni i Tańca Wilenka (Litwa) i dziecięco młodzieżowy zespół Sukces Mrągowo (Polska). Gwiazdą wieczoru był zespół DAGADANA (Polska/Ukraina). Koncert brawurowo poprowadziły: Anna Adamowicz i Irena Telesz-Burczyk.
